Hướng Dẫn Nuôi Gà H’mông Đơn Giản Tại Nhà Mà Hiệu Quả Cao

Gà H’Mông được người H’Mông nuôi tự nhiên trên các cánh đồng ngô, đồi sắn, kiếm ăn cả ngày và trở về chuồng vào ban đêm nên tập tính của chúng vẫn còn tương đối hoang dã. Thức ăn chủ yếu của chúng là giun, dế, ngô, lúa,… Vì vậy, gà có chất lượng thịt tốt: da dày, giòn, thịt chắc nhưng không dai, ít mỡ, thơm và ngọt, rất hợp khẩu vị người Việt.

• Tỷ phú nuôi gà Trần Hữu Đức chia sẻ kinh nghiệm
• Chi phí ước tính để nuôi 1.000 con gà
• Hướng dẫn nuôi gà thả vườn theo tiêu chuẩn VIETGAP
• Sổ tay các giống gà phổ biến được nuôi ở Việt Nam

Gà H’Mông thường có 3 màu: màu mơ, màu trắng và màu đen tuyền. Với trọng lượng từ 1,8 – 2,5 kg, gà H’Mông rất giống với các loài gà rừng, điểm khác biệt lớn nhất là chân gà có màu đen hoàn toàn. Gà H’Mông là một đặc sản quý, các món ăn chế biến từ giống gà này dù đơn giản hay phức tạp đều có sức hấp dẫn lạ kỳ bởi chất lượng thịt, hương vị tự nhiên đặc trưng không thể nhầm lẫn với bất kỳ loại thịt nào khác.

Các món ăn chế biến từ gà H’Mông như canh thịt, gà nướng, gà rang muối hay lẩu gà thật sự hấp dẫn, làm hài lòng cả những thực khách khó tính nhất. Mô hình nuôi gà H’Mông thương phẩm đang giúp nhiều hộ gia đình ở vùng cao có thu nhập khá, thoát nghèo… Chúng tôi xin giới thiệu chi tiết về hướng dẫn nuôi gà H’mông dưới đây.

Giới thiệu giống gà H’Mông

Gà H’Mông có nguồn gốc từ vùng cao nguyên nơi sinh sống của người H’Mông và các dân tộc thiểu số khác.

Gà H’Mông có nhiều loại màu lông, nhưng phổ biến nhất là 3 màu: Mai, đen và trắng tinh. Đặc điểm nổi bật nhất của gà H’Mông là xương đen, thịt đen, nội tạng đen, da sẫm màu (màu chì) và chân đen 100%. Chúng phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc như: Sơn La, Yên Bái, Lào Cai, Hà Giang và Nghệ An.

Qua quá trình nghiên cứu lai tạo giống gà H’Mông thuần chủng 3 thế hệ (có nguồn gốc từ Sơn La) tại Viện Chăn nuôi, đến nay chúng tôi đã xây dựng được đàn gà H’Mông gốc nhằm cung cấp gà bố mẹ và gà thương phẩm lấy thịt cho người chăn nuôi với những đặc điểm trên.

Khả năng sinh sản của gà H’Mông:

• Tuổi đẻ trứng đầu tiên: 133 – 141 ngày
• 30% tuổi sinh: 22 – 23 tuần
• 40% tuổi sinh: 25 – 26 tuần
• Tuổi thai cao nhất: 31 – 32 tuần

Cân nặng cơ thể ở tuần tuổi thứ 20:

• Gà trống 1423 – 1450g;
• Gà mái 1214 – 1250g
• Sản lượng trứng/con mái/40 tuần đẻ: 73,81(q)
• Tỷ lệ nở trứng (%): 92 – 94%
• Tỷ lệ phôi (%) : 96,42 – 96,47%
• Tỷ lệ nở/tổng số trứng ấp (%) : 77,83 – 79,36%
• Tỷ lệ sống sót (%) : 92,02 – 95,65
• Lượng thức ăn trung bình trong thời kỳ đẻ: 100 – 110g/con/ngày

Đối với gà H’Mông thương phẩm (12 tuần tuổi)

• Tỷ lệ sống sót (%) : 94,63 – 97,30%
• Trọng lượng cơ thể (g): 1090 – 1138 g/con
• Tiêu thụ thức ăn/kg tăng trọng cơ thể (g): 2,90 – 3,21

Quy trình chăm sóc và nuôi gà H’Mông thương phẩm

Yêu cầu chung về nhà ở

Vị trí chuồng trại phải cao, thoát nước tốt, thoáng mát và càng xa các trang trại chăn nuôi gia cầm, gia súc khác càng tốt để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm chéo.

Thiết kế mái chuồng rất quan trọng để giữ chuồng ấm vào mùa đông và mát vào mùa hè bằng cách phản xạ nhiệt của mặt trời. Mái hiên có thể kéo dài 1 – 1,2 mét để hạn chế lượng ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp vào chuồng. Nền xi măng hoặc gạch phẳng có độ dốc cần thiết từ 3 – 5 độ thuận tiện cho việc vệ sinh. Mặt khác, phải đảm bảo thực hiện các biện pháp an toàn sinh học.

Chuẩn bị dụng cụ và lồng nuôi

Nguồn tin từ King88 cho biết: Trước khi nuôi gà, dù là nuôi gà quy mô lớn hay nhỏ, cần chuẩn bị đầy đủ các điều kiện kỹ thuật, vật chất như: rèm, hàng rào, tấm phủ sưởi, máng ăn, máng uống, ổ nằm, khử trùng và lựa chọn con giống (kinh nghiệm của người chăn nuôi).

Chuồng trại:

Chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi phải được vệ sinh sạch sẽ, chuồng trại phải để trống trước khi nuôi gà 15-20 ngày và phải xử lý theo quy định về phòng chống dịch bệnh và vệ sinh, tường và nền chuồng phải được sơn nước vôi đậm đặc nồng độ 40%. Sau đó để khô, phun xịt khử trùng bằng xút (NaOH) 2% liều lượng 1 lít/ m2 hoặc bằng các loại thuốc khử trùng khác như Foocmol 3%, phun 2-3 lần (lưu ý khi phun phải kéo rèm, phải đóng kín cửa chuồng trong vòng 5-8 giờ mới mở để tăng hiệu quả khử trùng). Trước khi thả gà, phun xịt khử trùng lại bằng Formalin 3% và đóng kín cửa chuồng, rèm chuồng. Sau 5 giờ phun xịt, mở cửa chuồng, rèm chuồng để mùi thuốc khử trùng bay hết mới được thả gà.

Máng ăn:

Trong 2 tuần đầu, bạn có thể sử dụng khay tre hoặc khay kim loại (60 x 80 x 2,5cm cho 80 – 100 con gà). Từ tuần thứ 3 trở đi, sử dụng máng ăn (có thể là máng dài hoặc máng tròn).

Máng dài có mặt cắt hình thang, đáy nhỏ 5 – 8 cm, miệng rộng 7 – 13 cm, chiều dài máng 1 – 1,5m, chiều cao 4 – 8 cm, có đế chắc chắn, tránh thức ăn rơi vãi.

Máng tròn có thể làm bằng nhựa hoặc tôn, làm theo kiểu máng P50 của Hungary, tăng dần chiều cao của máng theo độ tuổi của gà.

Máng uống:

Những người tham gia đá gà King88 chia sẻ: Có nhiều loại máng uống tùy theo điều kiện của từng nơi, từng vùng để áp dụng cho phù hợp và tiết kiệm. Thông thường, máng uống tròn (gallon) gồm có đáy và nắp làm bằng nhựa, thể tích máng uống phụ thuộc vào độ tuổi của gà: 1,5 – 2 lít đối với gà con, 4 – 8 lít đối với gà dự trữ và giống.

Máng uống dài có cùng chiều dài với máng ăn nhưng mặt cắt ngang nhỏ hơn.

Nắp sưởi:

Sau khi nở, gà con chưa có khả năng tự điều chỉnh thân nhiệt nên cần phải có hệ thống sưởi ấm để cung cấp nhiệt cho gà con cho đến khi chúng có thể tự điều chỉnh thân nhiệt phù hợp với nhiệt độ môi trường. Có thể sử dụng dây sưởi, bóng đèn hoặc đèn hồng ngoại tùy theo số lượng gà con 1 ngày tuổi để bố trí hệ thống sưởi ấm hợp lý và tiết kiệm.

Rèm cửa:

Sử dụng bạt, bạt dứa hoặc có thể dùng bao tải dứa khâu lại với nhau làm rèm che bên ngoài lồng để giữ nhiệt độ lồng và ngăn gió mưa vào lồng. Có thể dùng tre ép hoặc hàng rào tre để che.

Chuồng gà:

Trong thời gian ấp, để tập trung nguồn nhiệt và tránh gió lùa, dùng tấm tre ép hoặc tấm nilon để làm ô ấp có chiều cao 50 – 60 cm, mỗi ô có đường kính 2,0 – 2,5 m. Ô này dùng để ấp gà con trong 14 ngày đầu, mỗi ô có thể ấp từ 150 – 200 gà con.

Chọn gà con để phối giống

Chọn gà con nhanh nhẹn, mắt sáng, lông tơ, bụng gọn gàng, chân đầy đặn, trọng lượng gà từ 30-34g là đạt yêu cầu. Loại ngay những con gà chân khô, mỏ cong, chân khập khiễng, rốn hở, bụng to, lông rối.

Nhiệt độ, độ ẩm và thông gió

Trong hai tuần đầu tiên, gà con chưa thể tự điều chỉnh thân nhiệt một cách hoàn hảo nên khi độ ẩm môi trường tăng cao dễ phát sinh các bệnh về hô hấp, tiêu hóa, ảnh hưởng rất lớn đến tỷ lệ sống và khả năng sinh trưởng của gà.

Bảng 1: Yêu cầu về nhiệt độ và độ ẩm

Nước uống

Nước là nhu cầu đầu tiên của gà khi mới vào chuồng. Cần cung cấp nước sạch, tốt nhất là pha 5g Glucose và 1g Vitamin C/lít nước trong vài ngày đầu. Nước uống cho gà không nên lạnh, tốt nhất là nước ấm từ 18-21 độ C trong vài ngày đầu.

Sử dụng máng uống nước tự động bằng nhựa dung tích 0,85 – 1 lít/50 gà con hoặc 3,8 lít/100 gà con. Vị trí máng uống nước phải được sắp xếp sao cho gà con dễ tiếp cận và không bị máng ăn che khuất. Tuân thủ nguyên tắc cho gà uống nước trước, sau đó cho gà ăn sau 2 – 3 giờ.

Thức ăn và kỹ thuật cho ăn

Trong chăn nuôi gia cầm thả rông lấy thịt, việc chăm sóc và cho ăn đáp ứng đầy đủ nhu cầu sinh lý cần thiết cho sự phát triển cơ thể của gà ở từng giai đoạn sẽ tối đa hóa tiềm năng di truyền của giống gà, đạt trọng lượng giết mổ sớm nhất có thể.

Gà H’Mông thả rông lấy thịt được chia thành các giai đoạn từ 0 – 4 tuần tuổi; 5 – 8 tuần tuổi và 9 → giết mổ. Nhu cầu dinh dưỡng cho gà H’Mông thương phẩm nuôi lấy thịt.

Việc nắm vững hướng dẫn nuôi gà H’mông sẽ giúp bà con chăn nuôi đạt hiệu quả cao, đảm bảo đàn gà phát triển khỏe mạnh và mang lại giá trị kinh tế bền vững. Từ khâu chọn giống, xây dựng chuồng trại, chế độ dinh dưỡng đến phòng bệnh, mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong quá trình nuôi gà. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp bà con có thêm kiến thức để chăm sóc và phát triển đàn gà H’mông hiệu quả, mang lại nguồn thu nhập ổn định.